Bưởi năm roi

Đặc biệt, cái tên của nó cũng đầy những giai thoại ly kỳ, hài hước như tính cách của người dân Nam bộ. Một trong những giai thoại về tên và nguồn gốc của bưởi Năm roi
mà chúng tôi nghe được trong những ngày đi điền dã tại Vĩnh Long là do ông Bảy Minh, tức Lưu Cảnh Minh – một chủ vườn trái cây 78 tuổi quê tại xã Mỹ Thuận, huyện Bình Minh kể.

Cách nay khoảng 30 – 40 năm, ông Hội đồng Qui là điền chủ tại Bình Minh thường bán lúa cho một ông tào kê (chành lúa) người Hoa Phước Kiến. Ngày Tết, ông tào kê này tặng cho ông Hội đồng Qui hai nhánh bưởi giống để trồng, một là giống bưởi Tàu (Trung Quốc), một là bưởi Nhật. Khi hai cây này ra quả, ông Hội đồng Qui ăn thử, nhận thấy bưởi Tàu có vị ngon ngọt, còn bưởi Nhật lạt, không ngon, do đó, ông bỏ luôn cây bưởi Nhật và nhân giống loại bưởi Tàu thêm. Lúc bưởi mới cho trái đợt đầu, còn quý hiếm, lại ngon, thì có một người làm công vác lúa nào đó lén hái trộm ăn nên ông Hội đồng Qui rất giận. Do không ai chịu nhận đã hái bưởi nên ông Hội đồng đánh nhóm người vác lúa, mỗi người năm roi. Từ đó, người ta gọi loại bưởi đó là bưởi Năm Roi.

Mùa thuận của bưởi Năm roi là tháng 4 âm lịch, đến tháng 10 âm lịch bưởi mới ngon, nhưng do người ta muốn có bưởi bán Tết nên phải trồng mùa nghịch để khoảng 20 – 25 Tết, bán được giá cao. Bưởi chỉ cho trái khoảng 20 – 30 năm. Mỗi mùa, mỗi cây có độ 200 trái. Thời giá hiện nay khoảng 20.000 đồng một cặp bưởi.

Như vậy, một cây bưởi bán trái cũng được vài triệu đồng. Bưởi hái xong để khoảng 10 – 20 ngày sắc lại ăn mới ngon. Bưởi Năm roi Vĩnh Long bóc ra có múi đầy đặn, mọng nước nhưng lại rất ráo và tróc, không có hạt, hương vị rất thơm, ngọt thanh. So với bưởi Bến Tre, bưởi Biên Hòa thì bưởi Năm roi Vĩnh Long cho tới nay đã vượt lên và khẳng định mình, vang danh trên thị trưởng hoa quả của Nam bộ và của cả nước.